Wymienniki ciepła to urządzenia, których zadaniem jest wymiana energii cieplnej przepływającej pomiędzy dwoma nośnikami tej energii. Nośnikami tymi mogą być substancje znajdujące się w stanie skupienia ciekłym lub gazowym. Tę właściwość, którą charakteryzują się wymienniki, wykorzystuje się między innymi w kolektorach słonecznych mających przekazywać później ciepło do budynku.

Zasada działania, jaką cechują się wymienniki ciepła jest więc bardzo prosta. Warto wiedzieć, że ich budowa może być rozmaita, w zależności od tego, jakie potrzeby mają spełniać. Zazwyczaj tworzy je długa rura wykonana z tworzywa, które dobrze przewodzi ciepło. Jeśli powierzchnia wymieniania ciepła ma być większa, taki wymiennik wyposaża się dodatkowo w specjalne ożebrowanie, doskonale spełniające tę funkcję.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje wymienników. Jeśli jego zadaniem jest ogrzewanie płynu roboczego, nazywa się je nagrzewnicami, a jeśli wymiennik ma chłodzić płyn roboczy, mówi się o chłodnicach. Wymienniki znajdują zastosowanie w wielu różnych dziedzinach. Najczęściej korzystają z nich sieci cieplne w gospodarstwach domowych oraz szeroko pojętym przemyśle.

Ponadto wymienniki można podzielić ze względu na swoją budowę, rodzaj wykorzystywanego czynnika oraz ich ilość, charakter działania, organizację przepływu i ze względu na obecność mieszania. Bezsporna pozostaje kwestia znacznych oszczędności przy wykorzystaniu wymienników, pod warunkiem, że dobieramy je adekwatnie do naszych indywidualnych potrzeb.